Kable i przewody biegnące po trasach kablowych bardzo często są grupowane i segregowane. Z jednej strony chodzi bowiem o łatwą identyfi kację, zaś z drugiej, niejednokrotnie konieczne jest spełnienie wymagań w zakresie minimalnych odległości pomiędzy kablami strukturalnymi a energetycznymi.

Osłony spiralne

Osłony spiralne zapewniają nie tylko separację kabli i przewodów, ale również dodatkową ochronę mechaniczną z elastycznym ułożeniem. Można je łatwo usunąć i użyć ponownie np. przy tymczasowym przeprowadzaniu przewodów. Materiał do produkcji tych osłon to polietylen naturalny (P) i polietylen samogasnący (PA). Osłony spiralne znajdują zastosowanie nie tylko przy grupowaniu wiązek przewodów, ale i przy elastycznych połączeniach, np. między płytą główną a drzwiami szafy kontrolnej.

Akcesoria do korytek grzebieniowych

Szereg akcesoriów pozwala na grupowanie przewodów w korytkach grzebieniowych. Stąd też specjalne separatory umożliwiają fizyczne oddzielenie obwodów mających różne napięcia znamionowe lub funkcje. Do montażu wykorzystuje się elementy kotwiczące. Dostępne są separatory do korytek o wysokościach 40, 60 i 80 mm. Dzięki separatorom korytko jest dzielone na dwa oddzielne przedziały (w przypadku korytek o podstawie 40, 60 mm) lub na trzy przedziały (przy korytkach o podstawie 80, 100, 120 i 150 mm).
Warto również zwrócić uwagę na pierścienie mocujące. Wykonane są one z usztywnionego PCV dla uzyskania lepszej jakości i dobrej odporności dynamicznej. W niektórych rozwiązaniach przewidziano wbudowany system kotwiczący, który pozwala na szybką instalację oraz zmianę położenia nawet w przypadku, gdy korytko jest już zamontowane. Dobre trzymanie przewodów zapewniają elementy blokujące obracanie się pierścienia. Niejednokrotnie zastosowanie znajdują paski utrzymujące z liniami karbami do odłamania. Wykonuje się je z poliamidu wzmacnianego włóknem szklanym. Ważna jest szybka instalacja oraz maksymalne zamknięcie.
Korytka grzebieniowe mogą być wzbogacone specjalnymi elementami, które dodatkowo pozwalają na identyfikowanie kabli i obwodów. Nie ma przy tym potrzeby klejenia czy też wiercenia. Oznaczenie nie musi być zdejmowane podczas prac wymagających zdjęcia pokrywy.

Akcesoria do korytek metalowych

Jako akcesoria do koryt metalowych zastosować można specjalne przegrody. Poszczególne elementy są dobierane w zależności od przebiegu trasy kablowej. W efekcie zastosowanie znajdują przegrody kształtowe (kolanka, łuki wewnętrzne i zewnętrzne), łączniki, przegrody górne i dolne.

Opaski kablowe

Na grupowanie przewodów pozwalają też opaski kablowe. W nowoczesnych opaskach ząbkowanych wewnętrznie należy zwrócić uwagę przede wszystkim na specjalne zaprojektowaną główkę. Dobra opaska powinna cechować się dużą wytrzymałością na rozciąganie oraz małą siłą zaciągania. Istotny pozostaje szybki montaż, dzięki zintegrowanemu zatrzaskowi nylonowemu. Opaska jest więc pewnie blokowana. Zaokrąglona, płaska, podniesiona końcówka zabezpiecza sąsiednie przewody przed uszkodzeniem. Przewiduje się również specjalną konstrukcję zatrzasku, który chroni opaskę przez wyślizgnięciem przy montażu. Spotkać można modele przeznaczone specjalnie do prowadzenia równoległego.
Niektóre typy opasek kablowych, ząbkowanych zewnętrznie, wyposażono w główkę przekręconą o 90°. Zyskuje się dzięki temu łatwe przewlekanie taśmy przez główkę, a także lepsze przyleganie do wiązki czy też do węża. W niektórych modelach przewidziano zwiększoną wytrzymałość na zrywanie. Odpowiednia szerokość opaski minimalizuje ryzyko uszkodzenia przewodu. Zastosować można modele o zakrzywionym kształcie główki.
Modele z zamkiem bolcowym zapewniają dobry docisk na całej powierzchni połączenia. Konstrukcja niektórych wersji przewiduje gładką taśmę. Opaska taka jest blokowana przez wtłaczany bolec, wzmacniany włóknem szklanym. Producenci oferują opaski konfekcjonowane o określonej długości oraz taśmy ciągłe.
Zastosować można opaski z oddzielną główką i przekładką dystansową. Takie rozwiązanie zapewnia odseparowanie mocowanego przewodu lub kabla od elementu nośnego. Zabezpieczona jest więc izolacja przewodu, na przykład przed działaniem czynników mechanicznych.
Przydatne rozwiązanie stanowią opaski przeznaczone do dużych obciążeń. Kluczowe znaczenie ma mocny uchwyt wiązki. Niejednokrotnie jest on uzyskany dzięki rowkom umieszczonym po wewnętrznej stronie główki. Zagięty język zapewnia łatwe wprowadzanie opaski do główki. W razie potrzeby zastosować można modele opasek przeznaczone do pracy w trudnych warunkach. Przydatne rozwiązanie stanowi specjalny mechanizm zaginania. To właśnie dzięki niemu zyskuje się zabezpieczenie przed luzowaniem opaski pod wpływem wibracji.
Producenci oferują opaski zaprojektowane z myślą o przewodach specjalistycznych oraz skomplikowanych systemach kablowych. Zastosowanie takiego rozwiązania pozwala na spinanie i pozycjonowanie przewodów, w tym, światłowodowych. Można odseparować od siebie kable przeznaczone do transmisji danych, zasilające, wideo, alarmowe itp., zarówno w poziomych jak i pionowych trasach kablowych. Specjalny mechanizm samoregulacyjny zapewni ochronę przed nadmierną siłą zacisku. W opaskach tego typu wyeliminowano ostre krawędzie. Na rynku oferowane są opaski tekstylne, szczególnie przydatne w przypadkach, w których wymaga się częstego rozpinania obwodów. Nacięta głowica zapewni szybki i łatwy montaż.
Nabyć można opaski zaprojektowane z myślą o instalacjach alarmowych. Płaska główka pozwala na wiązanie kabli, które będą przeciągane przez rury lub przepusty. Produkty tego typu są szczególnie przydatne przy prefabrykacji rozdzielnic. Zaokrąglone kształty ochronią dłonie montera przed skaleczeniami oraz uszkodzeniami izolacji innych wiązek prowadzonych równolegle.
Opaski metalowe są produkowane najczęściej ze stali nierdzewnej, którą cechuje odporność na działanie wysokiej temperatury i lśniąca powierzchnia. Z kolei modele kwasoodporne są odporne na korozję, ciepło, odkształcenia oraz działanie substancji chemicznych i korozji. Spotyka się modele opasek ze stali pokryte poliamidem lub poliestrem. Zaletą takiego rozwiązania jest nie tylko lepsza ochrona przed działaniem korozji, ale również komfortowy montaż oraz gładkie krawędzie. Poliester dodatkowo zapewnia wygodę montażu przy niskich temperaturach, chroniąc mocowany element.

Odpowiednie oznakowanie kabli i przewodów

Chcąc oznakować kable prowadzone trasami kablami zastosować można szyldy. Bardzo często są one używane razem z oznacznikami. Szyldy można stosować na kablach o dowolnej średnicy. Znakując podłączone przewody, zastosować można tabliczki identyfikacyjne najczęściej wykonywane z poliamidu, który cechuje się odpornością na działanie większości substancji chemicznych. Tabliczki przytwierdzane są do kabli lub wiązek kablowych za pomocą opasek zaciskowych. Przy użyciu specjalnych otworów są one mocowane wzdłuż lub w poprzek kabla. Napisy wykonuje się za pomocą specjalnych pisaków. Stąd też powierzchnia tabliczki jest matowa. Oprócz tego znaki mogą powstać w oparciu o cechowanie termiczne.
Niejednokrotnie zastosowanie znajdują etykiety samolaminujące. Nadruk wykonywany jest za pomocą drukarki laserowej. Pomimo użycia jednej z tradycyjnych metod druku, etykieta nie traci właściwości pozwalających na używanie w warunkach przemysłowych. Etykiety samolaminujące są najczęściej używane w procesie związanym z oznaczaniem elementów okrągłych takich jak przewody, rury czy też kable. Po nałożeniu etykiety na znakowany element, ochrona pola opisowego zapewniona jest poprzez laminowanie.
Technologia druku termotransferowego używana jest nie tylko do tworzenia etykiet. Za pomocą drukarek można wykonywać rurki termokurczliwe o skurczu 3:1. Są one nakładane na przewód lub na kabel, a następnie podgrzewane. Bardzo często rurki wykonuje się z poliolefinu, który jest materiałem samogasnącym. Nie bez znaczenia pozostają właściwości zapewniające wytrzymałość na czynniki mechaniczne oraz na działanie rozpuszczalników. Rurki są odpowiednio spłaszczone. Aby móc wykonywać nadruk w drukarkach termokurczliwych, rurki dostarcza się w rolkach. Niektóre modele nie zawierają halogenu. Rurki tego typu są bardzo elastyczne, a budowa cechuje się cienkimi ściankami przy zapewnieniu dobrych właściwości izolacyjnych.
Do oznaczania kabli i przewodów pracujących w wyjątkowo trudnych warunkach można zastosować szyldy nośne. Uwzględnia się w nich specjalne klamry, dzięki którym można wprowadzić opaski. Każdy szyld nośny przystosowany jest do montażu dwóch zaślepek końcowych. Zatrzaskując je na końcach szyldu, zyskuje się pewne przytwierdzenie do kabla. Oprócz tego końce szyldu mogą być zaciśnięcie przy użyciu specjalnych szczypców. Do montażu przeznaczone są również otwory. Za ich pomocą szyldy można przytwierdzić za pomocą wkrętów czy też nitów.

Podsumowanie

Warunki prowadzenia niektórych kabli regulują normy techniczne. Np. warunki prowadzenia okablowania strukturalnego względem sieci energetycznej określa norma PN-EN-50174-2. Zgodnie z tym dokumentem odległości pomiędzy okablowaniem logicznym i elektrycznym, czyli minimalna separacja wynikają z klasyfikacji rozdzielania oraz współczynnika mocy. Parametry te oblicza się w oparciu o odpowiednie tabele i wzory.

Damian Żabicki