Dla zapewnienia bezpieczeństwa, a także dla ułatwienia identyfikacji i usunięcia usterki, w przemyśle, w tym w automatyce konieczne jest zastosowanie oznaczeń na przewodach i urządzeniach. Co więcej, oznaczniki te muszą być czytelne i trwałe, a do tego proste w montażu. wszędzie tam, gdzie wymagane są tego typu oznaczenia, sprawdzają się drukarki dedykowane do takiego rodzaju druku.

Warto zauważyć, że wszelkie podzespoły i przewody, które powinny podlegać oznakowaniu, są zróżnicowane pod względem kształtu i wielkości. Zadrukowanie niektórych z nich może zatem generować problemy. Dlatego na rynku znaleźć można specjalne drukarki przemysłowe – pracujące stacjonarnie lub przenośne, które umożliwiają naniesienie oznaczeń, szczególnie w ważnych procesach produkcyjnych. Wykonane za ich pośrednictwem oznaczenia mogą być czasowe lub trwałe. Szeroka gama produktów do ich wykonania oferowana przez producentów, pozwala na odnalezienie takiego urządzenia, za pomocą którego można zadrukować nawet najbardziej kłopotliwe miejsce.
Oznaczanie maszyn, przewodów elektrycznych i optycznych w rozdzielnicach czy szafach sterowniczych jest istotne m.in. dla utrzymania ruchu. Prawidłowo wykonane skraca czas wyłączeń koniecznych dla usunięcia usterek bądź przeprowadzenia przeglądów, a także ułatwia zarządzanie stanami magazynowymi.

Kryteria wyboru technik znakowania

Wybór techniki znakowania uzależniony jest m.in. od wymogów prawnych dotyczących oznaczeń konkretnego elementu. To, jak ma wyglądać oznakowanie może wynikać także z wewnętrznych przepisów firmy bądź wymagań kontrahentów, do których trafią oznakowane produkty. Ważna jest również jego oczekiwana trwałość oraz to, w jakich warunkach będzie się znajdować (czy powinno być odporne na działanie wilgoci, temperatur bądź ścieranie).
Do datowania i oznaczania numerów serii, można użyć drukarki ink-jet. Jeśli jednak chcemy uzyskać możliwość automatycznego odczytania informacji z kodu kreskowego, niezbędne mogą być lasery bądź drukarki termiczne. W niektórych przypadkach system może współpracować ze skanerami zintegrowanymi z bazą danych, co pozwoli na przeprowadzanie działań kontrolnych, śledzenie łańcucha dostaw i tworzenie analiz.

Rodzaje drukarek

Drukowanie etykiet jest najbardziej dostępną i przez to powszechną metodą znakowania. Sprawdza się zarówno w przemyśle spożywczym, jak i do znakowania kabli, przewodów i urządzeń. Jest efektywna zwłaszcza w przypadku powtarzalnych opisów. Oczywiście, mamy w tym temacie dość duży wybór a to, na jaką drukarkę się zdecydujemy, zależy przede wszystkim od miejsca jej pracy i oczekiwań względem jakości druku, a także od budżetu, jaki jest przeznaczony na jej zakup. Na rynku znaleźć można następujące typy drukarek:

• drukarki atramentowe ink-jet. To jedno z najprostszych urządzeń, które stosowane jest tam, gdzie oznaczenie składa się z małych znaków alfanumerycznych, kodów kreskowych bądź logo. Najczęściej możliwy jest wydruk tylko w jednym kolorze (do wyboru jest jednak szeroka gama barw atramentów, włącznie z ultrafioletowym). Tusz w drukarce atramentowej niejako „wypluwany” jest na znakowany materiał i nie wymaga bezpośredniego kontaktu z jego podłożem. Zadruk możliwy jest na papierze, metalu, szkle bądź plastiku. Szerokie zastosowanie znajduje m.in. w przemyśle spożywczym. Technologia ta pozwala na bezpośrednie znakowanie produktów, np. jaj.
• termiczne drukarki atramentowe (drukujące w technice TIJ). W tym przypadku wypłynięcie atramentu generowane jest przez jego podgrzanie, po którym zamienia się w parę i uchodzi przez dyszę. Drukując w technice TIJ możemy uzyskać nadruk w kilku kolorach, dwustronny, w rozdzielczości nawet 600 x 600 dpi i do tego bezdotykowy. W ten sposób znakować można nawet kable, a także butelki plastikowe i inne wypukłe podłoża.
• drukarki termotransferowe, stosowane są do druku etykiet. Osiągają rozdzielczość od 200 do 600 dpi. Przenoszą podgrzany barwnik ze specjalnej taśmy termotransferowej na znakowany przedmiot. Taśmy te są odporne na działanie skrajnych temperatur, rozpuszczalników a także na ścieranie. W przemyśle znakowane są nimi maszyny i narzędzia (np. dla celów ewidencyjnych). Używane są także na magazynach, dla efektywnego zarządzania łańcuchem dostaw. W automatyce służą do oznaczania rozdzielni i szaf elektrycznych. O wyboru są urządzenia z jedną taśmą kolorystyczną, bądź w dwóch lub czterech kolorach. W przeciwieństwie do drukarek ink-jet i TIJ, wymagają bezpośredniego kontaktu z zadrukowywanym podłożem.
• lasery. Ich działanie inicjowane jest przez wiązkę lasera, a efekt znakowania tą techniką jest nieusuwalny. Znakowanie odbywa się w sposób bezkontaktowy, a sam nadruk ma bardzo wysoką jakość. Znaki alfanumeryczne, kody i grafiki nanoszone mogą być na papierze, plastiku, szkle, malowanym metalu, drewnie, gumie czy skórze. Ta technika stosowana jest m.in. do oznaczania maszyn i narzędzi w celu ich ewidencji. Jednym z rodzajów laserów jest laser nadfioletowy, za pomocą którego znakować można nawet bardzo cienkie przewody.

Drukarka jako część systemu

Wychodząc naprzeciw potrzebom, producenci wyposażają drukarki w inteligentne funkcje, dzięki którym urządzenia te stają się częścią większego systemu rozwiązań dedykowanego stanowiskom roboczym. Wynika to m.in. ze świadomości, że znakowanie jest istotnym zadaniem w łańcuchu procesów produkcyjnych, znacznie poprawiającym jego sprawność, m.in. ze względu na ułatwienia dla serwisu, konserwacji i napraw. W skład kompleksowego systemu wchodzą oznaczniki, drukarki i oprogramowanie, a najbardziej zaawansowane technicznie drukarki pracują w sieci LAN lub bezprzewodowo poprzez WiFi. Oprogramowanie i sieć dają możliwość łatwego dostępu do już istniejących danych (np. w Excelu). Pliki do druku można także wgrać za pomocą nośnika pamięci poprzez łącze USB.

Damian Żabicki