Niestety, początkujący kierowca podczas kursu na prawo jazdy uczy się parkowania na centymetry, ruszania pod górkę i opanowuje trudną sztukę wykonania ‘ósemki’ na placu. Instruktorzy zwracają uwagę na to, czy przypadkiem nie przekraczamy białej linii namalowanej na drodze. Oczywiście w żaden sposób nie przygotowuje nas to na sytuacje kryzysowe. Nie wiemy, jak zachować się, kiedy nagle samochód zacznie zachowywać się nieprzewidywalnie...
Do sytuacji kryzysowych na drodze zaliczyć możemy niekontrolowane poślizgi. Pojęcia nadsterowności czy podsterowności prawdopodobnie przewinęły się podczas kursu na prawo jazdy, jednak żaden instruktor nie zagłębia się w tajniki radzenia sobie z nimi. Nauczyć nas prawidłowych reakcji na obniżenie przyczepności którejś z osi mogą tylko profesjonalne Szkoły Jazdy. Tam poznamy różne sposoby reagowania w sytuacjach kryzysowych oraz, co najważniejsze, jak do tego w ogóle nie dopuścić.
Zwykle gdy koła zaczynają tracić przyczepność dochodzi do nadsterowności lub podsterowności. Na szczęście spotkać nas może albo jedno, albo drugie. Nigdy oba zjawiska nie występują jednocześnie.
Nadsterowność
W momencie pokonywania zakrętu tylne koła tracą przyczepność (przednie opony mają większą przyczepność niż tylne), w wyniku czego tylna część pojazdu jest wyrzucana z zakrętu i zaczyna wyprzedzać przód. Tylne koła, ślizgając się, wyrzucają tył samochodu na zewnątrz zakrętu czego wynikiem jest obrót samochodu. W teorii najlepszym sposobem na minimalizację skutków nadsterowności jest kontra kierownicą w stronę, w którą ucieka tył.
Podsterowność
W momencie pokonywania zakrętu przednie koła tracą przyczepność (tylne koła moją większa przyczepność niż przednie) w wyniku czego przód samochodu, zamiast skręcać, ślizga jest na zewnętrzną zakrętu. Samochód ma tendencję do poszerzania toru jazdy.
Oczywiście, są to manewry niebezpieczne, jednak można nauczyć się neutralizować ich skutki. Warunkiem jest tutaj dobre wyczucie naszego pojazdu. Jeżeli będziemy wiedzieli w jaki sposób samochód reaguje w takich sytuacjach, będziemy mogli nauczyć się podświadomie reagować. Gdy dochodzi do podsterowności, zacieśniamy zakręt, pulsacyjnie naciskając przy tym pedał gazu oraz hamulca, by dociążyć przednią oś. Należy to robić delikatnie, bowiem wciśnięcie hamulca ‘do dechy’ spowoduje zablokowanie kół, co jeszcze pogłębi zjawisko.
Nowoczesne samochody są dziś na szczęście wyposażone w system połączonych ze sobą czujników, które same są w stanie ocenić, czy auto jest podsterowne czy nadsterowne i podjąć w związku z tym odpowiednie kroki. W przypadku podsterowności, samochód sam przyhamowuje tylne wewnętrzne koło, po czym samochód wraca na prawidłowy tor jazdy i przyhamowywane jest także zewnętrzne tylne koło. Kiedy zaś czujniki wykryją nadsterowność, przyhamowywane jest zewnętrzne przednie koło.