Instalacje elektryczne narażone są na różnorodne szkodliwe czynniki zewnętrzne, dlatego konieczne jest dodatkowe zabezpieczenie ich za pomocą rur osłonowych. Wybór odpowiedniego rodzaju rur osłonowych zależy przede wszystkim od położenia i parametrów kabli. Istotną kwestią jest także dobór odpowiedniej średnicy przewodów.

Najczęściej stosowanym materiałem do produkcji rur osłonowych jest polietylen wysokiej gęstości (HDPE). Wykonane z niego rury charakteryzują się imponującą wytrzymałością, odpornością na szeroki zakres temperatur pracy oraz na czynniki atmosferyczne i większość związków chemicznych. Rury z HDPE są wykorzystywane do ochrony kabli elektroenergetycznych o niskim i średnim napięciu, kabli telekomunikacyjnych miedzianych i światłowodowych oraz sieci telewizji kablowej. Są one szczególnie przydatne w trudnych warunkach środowiskowych, gdzie kable są narażone na znaczne obciążenia zewnętrzne.
Rury osłonowe z HDPE mogą być stosowane również w przypadku kabli układanych na otwartym powietrzu, ale należy pamiętać o wyborze rur o odpowiedniej odporności na promieniowanie UV. Przewody tego typu są produkowane zwykle w kolorze czarnym i zawierają dodatki chroniące przed działaniem światła ultrafioletowego, które może przyspieszać zużycie materiałów. Przy montażu takiej instalacji należy również uwzględnić częste zmiany temperatury, które mogą powodować zmiany długości rur osłonowych.

W instalacjach zlokalizowanych w budynkach stosuje się również rury osłonowe wykonane z polipropylenu (PP) lub poliamidu (PA6). Polipropylen cechuje się wysoką wytrzymałością mechaniczną, podczas gdy poliamid jest odporny na ścieranie i skutecznie tłumi drgania. Dlatego poliamid znajduje zastosowanie w trudnych warunkach eksploatacyjnych.
Na rynku dostępne są także rury osłonowe ze stali galwanizowanej, które stosuje się do ochrony kabli elektrycznych prowadzonych obok przewodów hydraulicznych i pneumatycznych, a także w instalacjach przypodłogowych w pomieszczeniach przemysłowych. Istnieją również stalowe rury osłonowe z płaszczem z polichlorku winylu (PCW) lub poliamidu (PA6), które chronią przed działaniem kwasów, ługów i innych agresywnych substancji chemicznych. Dodatkowo, istnieją również rury osłonowe z niepalnych, samogasnących materiałów bezhalogenowych, które stosuje się w obiektach o zwiększonym zagrożeniu pożarowym.

Montaż systemów rur instalacyjnych

Podczas wyboru rur osłonowych do różnych instalacji elektrycznych należy zwrócić uwagę na szczegóły dotyczące ich konstrukcji.
Rury osłonowe o dwuściennej konstrukcji są stosowane do ochrony kabli o niskim i średnim napięciu. Mogą mieć powierzchnię karbowaną lub gładką. Tego rodzaju rozwiązanie zapewnia lekkość i elastyczność instalacji, jednocześnie zachowując wysoki poziom wytrzymałości mechanicznej.
Podczas montażu poszczególne odcinki rur osłonowych można łączyć za pomocą dwuzłączek lub kielichów wykonanych z tego samego materiału. Gładkie powierzchnie wewnętrzne rur lub linki pilotujące ułatwiają wciąganie kabli.
W przypadku rurociągów kablowych układanych w gruncie istotne znaczenie ma kolor rur. Rury niebieskie są używane do ochrony kabli niskiego napięcia, natomiast rury czerwone kryją kable średniego napięcia.

Dobór średnicy rur osłonowych do kabli

Wybór właściwej średnicy rur osłonowych zależy przede wszystkim od rodzaju kabla i jego średnicy.
Średnica wewnętrzna rury osłonowej powinna być 1,5 razy większa od zewnętrznej średnicy kabla energetycznego i 2 razy większa od średnicy zewnętrznej kabla światłowodowego. Warto podkreślić, że rodzaj zastosowanych kabli wpływa na wymagany stopień szczelności IP przewodów osłonowych. Szczegółowe przepisy dotyczące tego parametru można znaleźć w normie EN 60529.

Rodzaje rur osłonowych

Na rynku dostępne są różne rodzaje rur osłonowych, które są dedykowane do konkretnych zastosowań. Oto niektóre z nich:

• Czerwone rury karbowane w kręgach – są to rury o średnicy 160 mm, które służą do osłony kabli o średnim napięciu układanych w ziemi. Wykonane z polietylenu, doskonale sprawdzają się w trudnych warunkach środowiskowych. Dzięki elastyczności można je łatwo wyginać, co ułatwia dostosowanie do kształtu wykopu. Mimo swojej wytrzymałości, rury te są lekkie i nadają się do ręcznego montażu.
• Niebieskie rury osłonowe do kabli – są to przewody karbowane o mniejszej średnicy wynoszącej 40 mm, które służą do ochrony kabli o niskim napięciu układanych w gruncie. Wykonane z polietylenu, podobnie jak czerwone rury, są łatwe do gięcia.
• Rury gładkościenne światłowodowe – mają średnicę 32 mm i służą do osłony kabli światłowodowych oraz miedzianych kabli teletechnicznych. Ich wewnętrzne ryflowanie i warstwa poślizgowa ułatwiają instalację zarówno za pomocą metody pneumatycznej, jak i mechanicznej. Dostępne są w różnych wariantach kolorystycznych, zgodnych z przeznaczeniem.

Dobór materiału, konstrukcji i średnicy rur powinien uwzględniać rodzaj kabla, warunki środowiskowe oraz wymagania dotyczące ochrony i wydajności instalacji. Dokładne przestrzeganie norm i wytycznych technicznych jest niezbędne, aby zapewnić bezpieczne funkcjonowanie instalacji elektrycznych.

Damian Żabicki

---