Głównym sprzymierzeńcem w osiągnięciu tego celu jest światło białe. Jeszcze w niedalekiej przeszłości, na ulicach naszych miast powszechne było światło żółte. Działo się tak, gdyż w tamtych czasach stawiano przede wszystkim na funkcjonalność – orientację i dobrą widoczność (także w trudnych warunkach pogodowych, jak mgła, deszcz czy śnieg). Wkrótce jednak zaczęto nadużywać światła żółtego - nie ma przecież żadnego sensu, by oświetlało ono na żółto np. śnieg w osiedlowej alejce. Obecnie oświetlenie zewnętrzne nie musi bazować tylko na żółtym świetle. Istnieje alternatywa, która w znacznie lepszym stopniu łączy jakość światła dziennego z energooszczędnością, właściwą wysokoprężnym lampom sodowym. Jest nią wysokiej jakości białe światło.
Według przeprowadzonych niedawno badań, niemal trzy czwarte Polaków przyznaje, iż boi się o swoje bezpieczeństwo, poruszając się po nieoświetlonych rejonach miasta. Białe światło jest kluczowym czynnikiem zwiększającym poczucie bezpieczeństwa u osób przebywających nocą poza domem. Dzięki doskonałemu oddawaniu barw i lepszemu postrzeganiu, rozpoznawanie obiektów, kolorów, kształtów i innych detali staje się łatwiejsze. Szczególnie łatwiej można rozpoznać twarze, nawet z dużej odległości, co znacząco wpływa na komfort poruszania się ulicami po zmierzchu. Lepsza widoczność jest głównym czynnikiem przyczyniającym się do poprawy bezpieczeństwa na drogach. Testy pokazały, że przy białym świetle kierowcy mogą dostrzec ruch na poboczu szybciej i z większej odległości. Najważniejsze jest to, że może im to dać więcej czasu na zatrzymanie się, jeśli dziecko, osoba dorosła, rowerzysta lub zwierzę zamierza wejść na drogę lub jeśli niespodziewanie zbliża się inny samochód. Istnieje również większe prawdopodobieństwo, że piesi zauważą nadjeżdżające pojazdy i z wyprzedzeniem stosownie zareagują.
Inną korzyścią, jaką białe światło daje w porównaniu ze światłem żółtym, jest postrzeganie otoczenia jako jaśniejszego i bardziej naturalnego. Wiele testów pokazuje, że otoczenie oświetlone na biało jest preferowane przez większość ludzi, którzy odbierają je jako bardziej przyjemne. Należy również pamiętać, że wysokiej jakości światło białe wpływa na polepszenie jakości nagrań telewizji przemysłowej (na przykład kamer bezpieczeństwa). Dzięki zwiększeniu widoczności dla motocyklistów, pieszych i rowerzystów, także i drogi stają się bardziej bezpieczne. Badania pokazały, że białe światło umożliwia kierowcom obserwowanie ruchu na poboczu z większej odległości, co daje im więcej czasu na hamowanie. Białe światło, które podkreśla najlepsze cechy budynków, ulic i innych elementów budujących wizerunek miasta nocą, nie jest jedynym sposobem na oświetlenie takiego pejzażu. Dostępne są również inne możliwości i niezmiennie stosowana jest kombinacja różnych typów lamp. Jednak niewiele - jeśli w ogóle - innych rodzajów światła zapewnia elastyczność charakteryzującą białe światło.
Philips Selenium LED - po prostu efektywność
Selenium LED to przystępna cenowo oprawa do oświetlania dróg, oferująca znacznie niższe zużycie energii w porównaniu z rozwiązaniami konwencjonalnymi. Dzięki prostym, opływowym kształtom nie rzuca się w oczy i umożliwia integrację z dowolnym otoczeniem. Zastosowana w oprawie technologia LEDGINE zapewnia efektywne i jednolite rozprowadzanie światła oraz dużą elastyczność możliwych zastosowań. Instalacja i konserwacja są niezwykle proste dzięki bezpośredniemu dostępowi do złącz i zasilacza — bez użycia narzędzi!
Jedną z najczęstszych wątpliwości przy konieczności wymiany oświetlenia ulicznego jest kwestia sensowności wymiany grupowej źródeł światła. Należy zdecydowanie podkreślić, że z punktu widzenia kosztów inwestycji - opłaca się tylko i wyłącznie wymiana grupowa. Zawsze okaże się ona najtańsza – biorąc pod uwagę chociażby koszty zorganizowania w jednym czasie podnośników. Producenci źródeł światła określają zawsze użyteczny czas życia lampy, po upływie którego powinna następować jej wymiana. Upływający koniec okresu życia lampy, jest zatem znakomitą okazją, by np. wybrać opcję zmiany temperatury barwowej – zmieniając barwę żółtą na białą. Można w ten sposób zwiększyć jakość światła – tylko dzięki wymianie jego źródeł, bez konieczności inwestowania w nowe oprawy. Warto o tym pamiętać, biorąc również pod uwagę unijny harmonogram wycofywania z rynku niewydajnych wysokoprężnych lamp wyładowczych. Przewiduje on, iż do końca tego roku będą wycofane niskowydajne lampy sodowe, a w roku 2015 pożegnamy wysokoprężne lampy rtęciowe.
O coraz większej popularności systemów inteligentnego sterowania oświetleniem ulicznym zadecydowała możliwość przesyłania informacji dla sterowników oświetleniowych poprzez typową sieć zasilającą 230 V. Dzięki temu, oświetlenie drogowe wyposażone w inteligentne elementy sterujące potrafi automatycznie dopasowywać się do potrzeb użytkowników ruchu. Przykładem nowoczesnego i zarazem oszczędnego systemu tego typu jest instalacja wykonana w Poznaniu, na ulicy Głogowskiej – ruchliwej arterii wylotowej z miasta, prowadzącej do węzła autostrady A2. W projekcie wykorzystano system sterujący zgodny z platformą LonWorks. Zainstalowane w oprawach sterowniki OLC poprzez sieć zasilającą komunikują się ze sterownikami strefowymi, które znajdują się w rozdzielnicach elektrycznych zasilających poszczególne segmenty oświetlenia ulicznego. W zależności od możliwości komunikacyjnych, sterowniki strefowe mogą komunikować się z centralną dyspozytornią za pomocą łącza GPRS lub światłowodu. Dostęp do każdej zainstalowanej oprawy oświetleniowej wyznacza nowy standard oświetlenia ulicznego, w którym - w zależności od informacji uzyskiwanych z zewnętrznych serwisów - można dopasować oświetlenie do bieżących potrzeb użytkowników drogi. Parametry oświetlenia można zmieniać w zależności od sygnałów stacji pogodowych, drogowej sygnalizacji świetlnej, kamer drogowych, pomiarów natężenia ruchu lub zegarów systemowych. Dodatkowym udogodnieniem jest możliwość prowadzenia nadzoru eksploatacyjnego: rejestracji czasu eksploatacji źródeł światła, poboru energii, a także rejestracji awarii i napraw. Instalacje tego typu przynoszą ok. 50% oszczędności dotyczących prac eksploatacyjnych systemu oraz ok. 40% mniejsze zużycie energii elektrycznej. Inteligentny system sterowania na ul. Głogowskiej w Poznaniu oraz wiele innych nowoczesnych realizacji oświetlenia drogowego, są najlepszym dowodem, że polskie drogi i ulice mogą zmieniać się na lepsze: bezpieczne, przyjazne dla użytkowników oraz energooszczędne.
Krzysztof Kouyoumdjian
Philips