Wysoka efektywność energetyczna instalacji oświetleniowych wykorzystujących oprawy wykonane w technologii LED, przekładająca się na istotne oszczędności związane z redukcją kosztów utrzymania takiej instalacji spowodowała, że wiele nowo budowanych lub modernizowanych obiektów przemysłowych opiera się właśnie na systemach w technologii LED.

Niestety na etapie podejmowania decyzji o wyborze konkretnego rozwiązania oświetleniowego często nie zwraca się wystarczającej uwagi na kwestie jakości opraw LED, a jest to szczególnie istotne ze względu na zwykle podwyższone dla obiektów przemysłowych wymagania środowiskowe pracy opraw i oczekiwany poziom ich niezawodności.

Blaski i cienie produktów i rozwiązań LED

Od kilku lat obserwujemy prawdziwą rewolucję na rynku oświetleniowym związaną z popularyzacją półprzewodnikowego wytwarzania światła. Technologia LED stwarza obiecujące możliwości nie tylko w zakresie poprawy efektywności energetycznej instalacji oświetleniowych, lecz także umożliwia odmienne, innowacyjne podejście do problematyki projektowania oświetlenia tak, aby zapewnić jego szeroko pojętą jakość. Jednak kluczem do poprawnej implementacji rozwiązań oświetlenia opartych na LED-ach, zwłaszcza w przypadku wymagających zastosowań przemysłowych, jest dogłębna znajomość zarówno ich zalet, jak i ograniczeń. Wysoka skuteczność świetlna i trwałość funkcjonalna, natychmiastowy start i ponowny zapłon z pełną emisją strumienia świetlnego, wysoka odporność na wstrząsy, płynna regulacja strumienia świetlnego oraz dobre oddawanie barw czyni LED-y, dla większości zastosowań, interesującą alternatywą innych energooszczędnych systemów oświetlenia.
Należy jednak zaznaczyć, że niewłaściwej jakości oprawy LED na ogół nie mają większości powyższych zalet, a ciężkie warunki pracy w obiektach przemysłowych bardzo szybko uwidaczniają ich niedoskonałości. Nieprzemyślana konstrukcja opraw LED nie sprosta wymaganiom w zakresie ich odporności na zapylone lub zawilgocone środowisko pracy, czy podwyższoną temperaturę otoczenia, co drastycznie ograniczy ich trwałość. Niewłaściwie dobrane materiały obudów spowodują szybką ich degradację w środowiskach przemysłowych, nieobojętnych chemicznie. Niskiej jakości układy zasilające zredukują energooszczędność systemu oświetlenia, a co ważniejsze i bardziej dotkliwe, spowodują szereg problemów związanych z brakiem kompatybilności elektromagnetycznej, na przykład w postaci zakłócania innych urządzeń. Złej jakości układy zasilające są też główną przyczyną uszkodzeń opraw LED, co niekorzystnie wpływa na koszty eksploatacji, zwłaszcza w przypadku instalacji oświetlenia przemysłowego, gdzie oprawy zwykle są trudno dostępne. Z kolei nieprawidłowa konstrukcja układu optycznego oprawy lub niskiej jakości projekt oświetlenia zwiększy zagrożenia związane z wysoką jaskrawością LED-ów, co może istotnie obniżać jakość realizowanego oświetlenia, przy jednoczesnym ograniczeniu jego efektywności energetycznej. W tym kontekście istotna jest świadomość, że na rynku dostępna jest obecnie znaczna liczba opraw LED, które nie tylko nie spełniają podstawowych wymogów bezpieczeństwa użytkowania, ale również są nieprzemyślane konstrukcyjnie, przez co trwonią potencjał drzemiący w technologii LED.

Kompetencja w cenie

Poza problematyką właściwej jakości opraw LED niezwykle istotne jest ich mądre i świadome użycie, dopasowane do bardzo specyficznych wymagań danego obiektu przemysłowego. Konieczne jest kompetentne opracowanie projektu oświetlenia, nie tylko realizującego zalecenia norm, np. PN-EN 12464-1:2012 „Światło i oświetlenie. Oświetlenie miejsc pracy. Część 1: Miejsca pracy we wnętrzach”, ale co równie ważne, uwzględniające praktyczne doświadczenia z realizacji i późniejszego funkcjonowania takich instalacji oświetleniowych. Oprócz zagwarantowania technicznej poprawności projektowanego oświetlenia, ważne jest zapewnienie odpowiedniego komfortu widzenia dla jego użytkowników. Człowiek pozyskuje ponad 80% informacji o otoczeniu za pomocą narządu wzroku, co powinno przekładać się na świadomość potrzeby realizacji prawidłowego oświetlenia, które jest nośnikiem tych informacji. Odpowiednie warunki oświetleniowe i wynikająca z nich wygoda widzenia mają bezpośrednie przełożenie na szybkość, jakość i bezpieczeństwo wykonywanej pracy. Oczywiście ważnym elementem instalacji oświetleniowej jest odpowiednio zaprojektowany system sterowania, który w istotny sposób poprawia efektywność energetyczną oświetlenia, jak również komfort jego obsługi.
Bez wątpienia profesjonalne instalacje oświetleniowe wykorzystujące oprawy LED, zwłaszcza uzupełnione o system sterowania, są w stanie zapewnić wysokiej jakości oświetlenie przy jednoczesnym istotnym poziomie redukcji zapotrzebowania na energię elektryczną, w porównaniu do klasycznych rozwiązań oświetleniowych. Żeby jednak docenić wspomnianą jakość oświetlenia i jego energooszczędność, musi ono przede wszystkim przez lata niezawodnie funkcjonować. Biorąc pod uwagę z jednej strony fakt, że oprawy LED to skomplikowane urządzenia elektroniczne, a z drugiej często ich ciężkie warunki pracy w obiektach przemysłowych, powinno to skłaniać do zwracania bacznej uwagi w zakresie jakości projektowanych rozwiązań oświetleniowych LED. Nawet bardzo kompetentnie opracowany projekt oświetlenia będzie jedynie pustą obietnicą potencjalnych korzyści bez zastosowania odpowiedniej jakości opraw oświetleniowych, które będą w stanie zrealizować jego założenia. Firma ES-SYSTEM posiada szeroką ofertę systemów opraw LED dedykowanych profesjonalnemu oświetleniu przemysłowemu. Są to między innymi: INDUSTRY FLOWER, CYBERIA, COSMO czy PURE, które są rezultatem ponad 25 lat doświadczeń w produkcji opraw dla tego segmentu. Dysponuje również wieloma zespołami inżynierów z bogatym doświadczeniem w projektowaniu i realizacji instalacji oświetleniowych dla tego typu inwestycji.

Bogdan Skorupka Dyrektor Segmentu: Oświetlenie Przemysłowe ES-SYSTEM S.A.

---