KNX to standard komunikacyjny stosowany przez różnych producentów, który jest regulowany normami europejskimi i światowymi. Kontrolowany jest przez organizację o tej samej nazwie. Początki pracy nad KNX sięgają roku 1990. Inżynierom przyświecała szlachetna idea rozwinięcia standardowych instalacji elektrycznych. Prace te doprowadziły do powstania standardu, który jest świetnym rozwiązaniem dla integrowania inteligentnych domów. Obecnie organizacja KNX zrzesza ponad 400 producentów sprzętu.

Topologia systemu KNX

System czy właściwie instalacja elektryczna wykonana w standardzie KNX korzysta z liniowej topologii magistrali. Oznacza to, że w systemie nie ma urządzenia centralnego, które steruje pozostałymi urządzeniami. Wszystkie używane elementy są w pewnych kwestiach inteligentne, mogą komunikować się ze sobą i w wyniku tej komunikacji podejmować działania. W systemie wyróżnić można trzy rodzaje urządzeń: zasilacze, sensory i aktuatory. Urządzenia KNX Standard zasilania w technologii KNX to 29 V DC, zasilacze zapewniają energię całej magistrali i tym samym sensorom i aktuatorom. Typowa magistrala pozwala na podłączenie w jednej linii do 64 urządzeń, jednak istnieje możliwość użycia wielu linii w jednej instalacji. Najczęściej używane sensory i aktuatory to urządzenia do zarządzania światłem, roletami, urządzenia systemów bezpieczeństwa, zarządzania energią, ogrzewania, klimatyzacji, czy monitoringu. Nie istnieją jednak żadne ograniczenia co do typów czujników i aktuatorów, a różni producenci posiadają w swojej ofercie przeróżne produkty. Finder oferuje pełną gamę urządzeń działających w systemie KNX i wciąż rozszerza swoją ofertę o nowe produkty. Poniżej przykłady urządzeń firmy Finder działających w technologii KNX:

1. Czujnik ruchu i obecności (18.4K.9.-030.0000) o polu detekcji 120 m² (4×30 m):
   • 2 niezależne, oddzielne obszary wykrywania dzięki dwóm czujnikom
   • niezależna regulacja czułości PIR w każdym obszarze
   • niezależne wyjścia cyfrowe dla każdego czujnika/obszaru, w celu określenia kierunku ruchu
   • dostosowanie progu światła otoczenia
   • dołączenie Master/Slave w celu rozszerzenia obszaru wykrywania.
2. Czujnik ruchu i obecności (18.5K.9.030.0000) o polu detekcji 64 m² (ruch 8x8m, obecność 4×4 m) i możliwości montażu powierzchniowego lub wpuszczanego w sufit:
   • 2 sygnały (telegramy) dla sterownia aktuatorami (oświetlenie, HVAC, etc.)
   • 1 sygnał (telegram) – informacja o wykryciu ruchu/obecności (np. do nadrzędnego czujnika)
   • nastawa progu jasności
   • nastawa stopnia czułości PIR
   • tryb Master/Slave dla zwiększenia powierzchni wykrywania
   • wybieralna funkcja wyłączenia monitorowania progu jasności
   • sygnalizacja poziomu oświetlenia i wykrycia ruchu (dla celów bezpieczeństwa, itp.).
3. Kompaktowy i wydajny aktuator przełączający (19.6K.9.030.4300) z 6 wyjściami przekaźnikowymi przeznaczony do dużych obciążeń, montowany na szynie DIN 35 mm i współpracujący z różnymi rodzajami lamp:
   • 6 styków wyjściowych 16 A 250 V AC, indywidualnie konfigurowalnych Z i R
   • sygnalizacja stanu każdego z wyjść
   • funkcje czasowe (ON, OFF, Miganie, Schodowy)
   • niezależne funkcje logiczne i analogowe dla każdego z wyjść (AND, OR, XOR, PRÓG, PRZEDZIAŁ)
   • zarządzanie scenami.
4. Uniwersalny ściemniacz z 2 niezależnymi kanałami (15.2K.8.- 230.0400) odpowiedni do współpracy z ściemnialnymi lampami LED (100W), ściemnialnymi świetlówkami CFL oraz elektromechanicznymi i elektronicznymi transformatorami:
   • różne metody ściemniania wybierane przez ETS
   • 2 wyjścia 400 W 230 V AC
   • moc znamionowa lampy: halogen: 400 W, ściemnialne LED: 100 W, ściemnialny transformator elektroniczny: 100 W
   • 2 przyciski do ręcznego zmniejszania lub zwiększania jasności dla każdego z kanałów
   • zabezpieczenie termiczne i ochrona przed zwarciem
   • wskaźnik stanu LED dla każdego wyjścia.
5. Zasilacz sieci KNX (78.2K.1.230.3000) z wyjściem 30V DC – 640mA, do montażu na szynie 35mm:
   • napięcie wejściowe 110 – 230 V AC 50/60 HZ, 110 V DC
   • wyjście zasilające magistralę KNX 30 V DC – 640 mA
   • przycisk resetujący pracę zasilacza
   • 3 diody LED sygnalizujące stan pracy: zielona – napięcie prawidłowe, czerwona – za duże obciążenie, czerwona – potwierdzenie resetu
   • zabezpieczenie termiczne

Obszar zastosowań

Technologia KNX może być stosowana we wszystkich budynkach. Najczęściej są to domy prywatne, ale może być stosowana w budynkach publicznych: szkołach, szpitalach, centrach handlowych, również w biurowcach, czy hotelach. Organizacja KNX stawia surowe wymagania wszystkim producentom, którzy chcą swoje produkty flagować logiem KNX. Dzięki temu użytkownik ma pewność, że sprzęt jest sprawdzony i nie stanowi zagrożenia. Ostatnio coraz popularniejsze jest stosowanie określenia KNX City, określa to system, który integruje wiele budynków w celu optymalnego zarządzania energią, czy po prostu dobrej współpracy.

Artykuł powstał przy współpracy z iAutomatyka - innowacyjnym portalem z branży automatyki przemysłowej.

Robert Karwowski