Oferowane na rynku kanały, kolumny instalacyjne i pokrewne im rozwiązania pozwalają na wykonanie optymalnego rozwiązania w odniesieniu do konkretnego pomieszczenia. Kluczową rolę odgrywa elastyczność, a co za tym idzie możliwość dostosowania do zmieniających się potrzeb użytkowników instalacji, łącznie z koniecznością zmiany lokalizacji stanowisk pracy. W zakresie kanałów kablowych najczęściej stosowane są kanały: podpodłogowe, podłogowe, przypodłogowe oraz podparapetowe.
Dużym uznaniem inwestorów i elektryków cieszą się elektroinstalacyjne kanały przypodłogowe. Zapewniają one prostą i skuteczną organizację kabli zasilających, telekomunikacyjnych i sterowniczych. Kanały tego typu są dobierane z uwzględnieniem przede wszystkim wysokości profi lu (np. 11, 15, 18, 25 i 30 mm). Wybór obejmuje również rozwiązanie bez przegród oraz z jedną lub dwiema przegrodami. Przegrody mogą być montowane asymetrycznie lub symetrycznie, a w niektórych kanałach podział można wykonać opcjonalnie np. w późniejszym czasie.
Niejednokrotnie zastosowanie znajdują kanały przeznaczone do rozbudowanych instalacji. Wysokość kanałów tego typu wynosi zazwyczaj 30, 40 i 60 mm. Dla wzmocnienia konstrukcji przewiduje się wbudowane teowniki, które dodatkowo umożliwiają montaż przegród oraz osprzętu kanałowego. Z kolei klamry rozporowe usztywniają kanał oraz mają za zadanie przytrzymanie przewodów przed nałożeniem pokrywy. Np. kanały o długości 2 m wyposaża się w 4 klamry.
Do kanałów przypodłogowych można wybrać szereg akcesoriów. Mogą to być chociażby narożniki zewnętrzne i wewnętrzne, a także łączniki proste i kątowe oraz klamry i puszki kanałowe, pozwalające na montaż gniazd i łączników w kanałach. Zastosować można puszkę pojedynczą lub podwójną. W niektórych systemach przewidziano puszki instalacyjne, przystosowane do montażu tradycyjnych, ramkowych systemów gniazd podtynkowych (pojedynczych i podwójnych). Nie mniej ważne są trójniki pozwalające na maskowanie prostopadłego połączenia pomiędzy kanałami mającymi różne wymiary. Należy podkreślić, że oddzielenie instalacji sygnałowej od prądowej jest uzyskane również w narożnikach.
Oprócz tego warto zwrócić uwagę na elastyczne pokrywy umożliwiające montaż kanałów w narożnikach ścian, przez co zwiększa się pojemność kanału.
Niejednokrotnie zastosowanie znajdują instalacje podparapetowe, które wykonuje się ze specjalnych samogasnących i trudnopalnych tworzyw sztucznych. Ważne jest przy tym symetryczne perforowanie podłogowe zapewniające bezpośrednie wprowadzanie śrub mocujących. W efekcie przy montażu sprzętu nie ma potrzeby używania dodatkowych zaślepień części górnej.
W razie potrzeby warto zastosować kanały o większej głębokości, przez co zyskuje się więcej przestrzeni na okablowanie. Jest również możliwe układanie przewodów komputerowych z zachowaniem dopuszczalnego promienia gięcia. Na rynku oferowane są kanały podwójne bazujące na dwóch niezależnych komorach.
Wielu producentów oferuje kanały podparapetowe wykonane z blachy stalowej. W rozwiązaniach tego typu ważne jest wyrównanie potencjału poprzez zastosowanie bezpośredniego podłączenia do uziemienia i użycie przy tym specjalnych elementów. Oprócz tego niejednokrotnie uwzględnia się kanały aluminiowe.
Tzw. stacje zaopatrzeniowe odpowiadają za rozdział energii elektrycznej i sygnałów teletechnicznych. W typowym urządzeniu tego typu istotną rolę odgrywa nośnik podstawowy, łączący poszczególne elementy stacji. Stanowi on również przegrodę odpowiedzialną za podział na kanały. Nie mniej ważne jest zamknięcie sprzęgowe pokrywy na progu nośnika podstawowego, przy czym pokrywę można otwierać poprzez mechanizm jednodotykowy, który zapewnia odryglowanie przy użyciu zdefi niowanego przycisku. Sprzęgło zawiasowe trzyma podnoszoną pokrywę od strony węzła obrotowego. Elastyczne przepusty pozwalają na wprowadzenie kabli do wnętrza stacji.
Przy wyborze produktów przeznaczonych do dystrybucji energii elektrycznej i sygnałów teletechnicznych do dyspozycji są także minikolumny, kolumny i obudowy naścienne. W pomieszczeniach biurowych zastosowanie znajdują elementy montowane pod biurkiem i wysuwane z biurka. Nie brakuje na rynku urządzeń dystrybucji montowanych w podłodze. Specjalne rozwiązanie zaprojektowano z myślą o warsztatach i obiektach przemysłowych. Zasilane mogą być elektryczne urządzenia zarówno jednojak i trójfazowe.
Dzięki kolumnom elektroinstalacyjnym jest możliwa pionowa dystrybucja energii elektrycznej i sygnałów teletechnicznych, a przewody doprowadza się z podłogi lub z sufi tu. We wnętrzu kolumny przewidziano elementy do rozdziału energii również w zakresie osprzętu siłowego.
Nowoczesne kolumny elektroinstalacyjne można łatwo dostosować do indywidualnych potrzeb użytkowników również pod kątem doboru odpowiedniego osprzętu. Osprzęt to przede wszystkim przyłącza telekomunikacyjne, łączniki i gniazda, które najczęściej wtyka się od frontu. Niewykorzystana część kolumny zasłaniana jest aluminiową maskownicą. Kolumny elektroinstalacyjne mają wysokość od 2,5 do ponad 2,8 m. Kluczową rolę odgrywa mechanizm rozporowy, zapewniający dopasowanie wysokości niemal do każdego pomieszczenia. Na typową kolumnę składa się profi l, pokrywa, podstawa montażowa oraz zestaw uziemiający. W niektórych urządzeniach tego typu zastosowanie znajdują przegrody oraz wbudowana poziomica. Przydatne rozwiązanie stanowią kolumny z elementami przystosowanymi do montażu do konstrukcji sufi tu podwieszanego. Niejednokrotnie zastosowanie znajdują modele ruchome oraz z elastycznym przyłączeniem. Specjalne rozwiązania projektowane są pod kątem instalacji zasilającej, która przebiega pod podłogą. Oprócz tego na rynku są kolumny i słupki w wersji miniaturowej instalowane np. pod biurkiem.
Dużym uznaniem cieszą się tzw. konferencyjne bloki dystrybucji nie tylko o estetycznym wyglądzie, ale – co najważniejsze – bezpieczne w obsłudze i mające wszechstronne zastosowania – wiele funkcji. Do wyboru są modele przeznaczone do pomieszczeń ze stołem w kształcie litery „U” lub ze stołem centralnym. Typowy blok bazuje na ośmiu gniazdach i wejściach nachylonych pod kątem 45°. Wszystkie gniazda można wyłączyć za pomocą podświetlanego wyłącznika. Typowy blok pozwala na podłączenie urządzeń o mocy do 4 kW przy napięciu zasilania 230 V AC. Niektóre bloki wyposaża się w switch internetowy oraz w pełni funkcjonalny punkt dostępowy Wi-Fi. Jako wyposażenie dodatkowe zastosować można elastyczne osłony przewodów. Materiałem konstrukcyjnym obudowy jest aluminium lub tworzywo sztuczne. Jeżeli zastosowano kolumny wysuwane, to ich schowanie, po odłączeniu przewodów zasilanych odbiorników, odbywa się poprzez zwolnienie blokady za pomocą przycisku i wsunięcie do biurka aż do momentu zatrzaśnięcia.
W typowych biurowych blokach dystrybucji energii i sygnałów teletechnicznych kable wprowadzane są z boku lub z dołu. Specjalne uchwyty umożliwiają montaż w różnych pozycjach, a kable odbiorników mogą być organizowane przy użyciu odwracalnej listwy przytrzymującej. W celu przyłączenia zasilania wykorzystuje się śrubowe zaciski z blokadą kabla.
Specjalne rozwiązania oferuje się pod kątem instalacji podpodłogowych. Do wyboru są systemy przeznaczone do podłóg technicznych oraz do betonowych podłoży wylewanych. Odpowiednie puszki umożliwiają montowanie zasilających punktów podłogowych. Puszki mogą mieć pokrywy odwracalne oraz przeznaczone pod wykładziny. Ważne jest, aby uchwyty były usytuowane w sposób umożliwiający wygodne podłączanie wtyczek. Niejednokrotnie zastosowanie znajdują puszki podpodłogowe z regulowaną wysokością. We wnętrzu puszek przewiduje się możliwość montażu do 24 modułów. Dzięki specjalnym ramom jest możliwy montaż w wylewkach betonowych. Kluczową rolę odgrywa regulowanie wysokości np. w zakresie mieszczącym się pomiędzy 56 a 140 mm. Podczas regulacji wykorzystuje się specjalne tulejki znajdujące się w narożnikach puszki. Ścianki boczne można nacinać przy połączeniu z korytkami podłogowymi. Zastosować można puszki podłogowe wraz z wyposażeniem oraz modele, w których osprzęt dobiera się pod kątem wymagań konkretnej aplikacji. Typowa konfi guracja obejmuje gniazda zasilające, złącza komputerowe oraz aparaturę odpowiedzialną za zabezpieczenie poszczególnych obwodów. Niewykorzystane miejsca są zazwyczaj zaślepiane.
Na etapie wyboru systemu dystrybucji energii należy zwrócić uwagę na odpowiednią ilość przestrzeni w kanałach z uwzględnieniem ewentualnej późniejszej rozbudowy systemu. Nie można zapomnieć o przegrodach w kanale, zwłaszcza jeżeli będą jednocześnie prowadzone kable zasilające i sygnałowe. Warto zadbać o odpowiednie wyposażenie dodatkowe. Kluczową rolę odgrywają elementy, dzięki którym jest możliwe zapewnienie połączenia elektrycznego z systemem dystrybucji.
Pod kątem wymagań użytkowników dobiera się punkty dystrybucji energii i sygnałów teletechnicznych. Do wyboru w tym zakresie są kolumny elektroinstalacyjne oraz bloki konferencyjne i biurowe. W zależności od oczekiwań wybiera się bloki ukryte lub znajdujące się w zasięgu wzroku użytkowników. Zasadnicze znaczenie ma uwzględnienie odpowiedniej liczby gniazd. Wobec rozpowszechniania bezprzewodowych urządzeń telekomunikacyjnych warto zadbać o rozwiązania udostępniające sygnał Wi-Fi.
Damian Żabicki